Tentu, iki artikel rinci babagan riset berbasis komunitas, ditulis nganggo basa Jawa:
Opo Maksude Nindakake ‘Riset Berbasis Komunitas’?
Ing tanggal 16 Juli 2025, situs berita Stanford University nerbitake artikel kanthi judhul “What does it mean to do ‘community-based research’?”. Artikel kasebut menehi gambaran jero babagan apa sejatine riset berbasis komunitas (RBC) lan kepiye carane nindakake. RBC minangka pendekatan riset sing beda banget saka cara riset tradisional, amarga ngutamakake kolaborasi lan partisipasi aktif saka komunitas sing diteliti.
Apa Bedane RBC karo Riset Biasa?
Bedane paling dhasar antarane RBC lan riset tradisional yaiku sapa sing duwe kontrol lan menehi arahan. Ing riset tradisional, peneliti, biasane saka institusi akademik, sing nduweni kaprigelan lan wewenang kanggo nemtokake topik riset, metode, lan carane asile bakal digunakake. Sawetara ngelingi perspektif utawa kabutuhan komunitas sing diteliti, nanging biasane mung minangka objek studi.
Sabalikipun, RBC ngenalake konsep “kemitraan” antarane peneliti lan anggota komunitas. Komunitas ora mung dadi subjek utawa partisipan, nanging dadi mitra sejajar. Iki tegese komunitas duwe swara ing saben tahap proses riset:
- Nemtokake Topik Riset: Komunitas melu ngrembug lan milih masalah utawa pitakonan sing paling relevan lan penting kanggo urip lan kesejahteraan dhewe. Iki mesthekake yen riset nyukupi kabutuhan nyata lan dudu mung ketertarikan akademis.
- Ngrancang Metode Riset: Komunitas lan peneliti bebarengan ngrancang carane riset bakal ditindakake. Iki kalebu cara ngumpulake data, pilihan partisipan, lan cara ngolah informasi. Perspektif komunitas mbantu mesthekake yen metode kasebut luwih cocog karo konteks budaya lan sosial, uga luwih bisa ditampa dening anggota komunitas.
- Nglakokake Riset: Anggota komunitas bisa uga melu langsung ing pengumpulan data, kayata nindakake wawancara utawa observasi. Iki ora mung ngirit biaya lan nambah efisiensi, nanging uga nambah validitas lan reliabilitas data amarga luwih cilik kemungkinan ana kesalahpahaman budaya utawa basa.
- Nginterpretasike Asile: Asil riset dianalisis bebarengan dening peneliti lan anggota komunitas. Iki mesthekake yen interpretasi asil kasebut wis cocog karo pengalaman lan pemahaman komunitas, lan ora mung digawe dening gumantung saka sudut pandang akademis.
- Nyebarake lan Nggunakake Asile: Komunitas lan peneliti bareng-bareng mutusake carane asil riset bakal disebarake lan dimanfaatake. Tujuane dudu mung publikasi ilmiah, nanging uga nggunakake asil kasebut kanggo nggawe owah-owahan positif ing komunitas, kayata ngembangake program, advokasi kebijakan, utawa nambah layanan.
Prinsip-prinsip Utama RBC
Artikel Stanford negesake sawetara prinsip dhasar sing dadi landhesan RBC:
- Kesetaraan: Kabeh pihak sing melu, kalebu peneliti saka institusi lan anggota komunitas, dianggep padha lan duwe hak sing padha ing proses riset.
- Kepercayaan lan Penghargaan: Kanggo nggawe kemitraan sing kuat, rasa percaya lan penghargaan marang kawruh, pengalaman, lan kontribusi saben pihak iku penting banget.
- Kemitraan lan Kolaborasi: Riset iku minangka upaya kolaboratif, ing ngendi kekuwatan lan kaluwihan saben pihak digabungake kanggo nggayuh tujuan bebarengan.
- Kejujuran lan Transparansi: Kabeh informasi lan proses riset kudu transparan lan bisa diakses dening kabeh mitra.
- Keadilan Sosial: RBC asring motivasi dening kepinginan kanggo ngatasi ketidakadilan sosial, mbantu komunitas sing terpinggirake, lan nggawe owah-owahan positif sing berkelanjutan.
- Pengembangan Kapasitas: Proses RBC ora mung ngasilake kawruh, nanging uga nguatake kapabilitas anggota komunitas, kayata katrampilan riset, kepemimpinan, lan advokasi.
Manfaat lan Tantangan RBC
RBC nduweni akeh manfaat. Kaping pisanan, asil riset luwih relevan lan bisa ditindakake dening komunitas. Kapindho, nduweni potensi kanggo nggawe owah-owahan sosial sing luwih efektif lan langgeng. Katelu, nguatake hubungan antarane institusi riset lan masyarakat.
Nanging, RBC uga duwe tantangan. Mbangun lan njaga kemitraan sing kuat mbutuhake wektu lan usaha ekstra. Komunikasi bisa dadi angel amarga beda latar mburi lan gaya kerja. Salajengipun, ana risiko yen institusi riset bakal ngeksploitasi komunitas, utawa yen bias ing kekuwatan bisa njalari komunitas ora entuk swara sing sejatine. Kanggo ngatasi iki, perlu ana komitmen sing kuat marang prinsip-prinsip RBC lan strategi manajemen proyek sing apik.
Ing pungkasane, riset berbasis komunitas iku luwih saka mung metode riset; iku minangka filosofi lan cara nindakake karya sing ngurmati lan nguatake komunitas, nyiptakake kawruh bebarengan sing bisa nggawa pangowahan sing migunani.
What does it mean to do ‘community-based research’?
AI wis ngirim kabar.
Pitakon ing ngisor iki wis digunakake kanggo ngasilake tanggapan saka Google Gemini:
Ing 2025-07-16 00:00, ‘What does it mean to do ‘community-based research’?’ wis diterbitake dening Stanford University. Mangga tulisen artikel sing rinci kanthi informasi sing gegandhengan kanthi cara sing alus. Mangga wangsulana nganggo basa Jawa kanthi artikel wae.