Plasma: Kawruh Babagan Wujud Kaping Papat saka Jagad Raya

Ing jagad iki, kita ngerteni telung wujud materi sing umum: padhet, cair, lan gas. Nanging, ana siji wujud liyane sing luwih asring tinemu ing alam semesta, sanajan ora umum ing bumi nalika suhu kamar. Wujud iki diarani plasma. Ing taun 2025-07-21 jam 20:53, National Science Foundation (NSF) nerbitake podcast kanthi judhul “Podcast: Unlocking the fourth state of matter [plasma]”, sing ngandharake babagan kawruh lan pentinge plasma. Artikel iki bakal njlentrehake plasma kanthi rinci, kanthi ngutip informasi saka podcast kasebut, nggunakake basa Jawa.

Apa iku Plasma?

Plasma minangka gas sing wis diionisasi. Iki tegese elektron-elektron ing atom-atom gas kasebut wis dicopot saka inti, saengga ngasilake campuran ion positif lan elektron bebas. Kahanan iki biasane kedadeyan nalika energi sing cukup dilebokake menyang gas, kayata dening panas utawa medan listrik.

Bayangake kados nalika sampeyan nggoreng endhog ing wajan panas. Katon kaya endhog kasebut mung dadi cair. Nanging, yen sampeyan terus ngolah nganti suhu dhuwur banget, molekul-molekul ing endhog kasebut bakal pecah lan ngasilake gas sing ana ion-ione. Kahanan iki, yen dumadi ing suhu sing luwih dhuwur maneh, bisa ngasilake plasma.

Plasma ing Alam Semesta

Miturut podcast NSF, plasma minangka wujud materi sing paling umum ing alam semesta. Kira-kira 99% saka materi sing katon ing alam semesta iku ana ing wujud plasma. Conto-contohe yaiku:

• Srengenge lan Bintang-bintang Liyane: Srengenge lan kabeh bintang liyane yaiku bola-bola plasma sing gedhe banget. Ing njero bintang, suhu lan tekanan dhuwur banget nganti atom-atom ora bisa tetep ing wujud gas, nanging dadi plasma.
• Kilat: Fenomena kilat nalika badai yaiku conto plasma sing dumadi ing atmosfer bumi. Energi saka listrik nyebabake molekul-molekul udara dadi ionisasi.
• Aurora (Cahya Kutub): Cahya aurora sing katon ing kutub bumi uga minangka akibat saka interaksi partikel-partikel plasma saka srengenge karo atmosfer bumi.
• Ngadhepi Meteor: Nalika meteor mlebu ing atmosfer bumi, gesekan karo udara sing dhuwur banget nyebabake udara ing sakubenge meteor dadi panas banget lan ngasilake plasma, sing nyebabake meteor katon sumunar.

Kepiye Plasma Diciptakake lan Dipigunakake ing Bumi?

Ing bumi, plasma ora umum tinemu ing kahanan alamiah kajaba ing fenomena kaya kilat utawa ing suhu sing banget dhuwur. Nanging, para ilmuwan lan insinyur wis nemokake cara kanggo nggawe lan ngontrol plasma ing laboratorium lan aplikasi industri. Sawetara cara kanggo nggawe plasma kalebu:

• Ngalirake Arus Listrik Liwat Gas: Kayadene ing lampu neon utawa tabung plasma, arus listrik dialirake liwat gas sing ana ing njero tabung, nyebabake gas kasebut dadi plasma lan ngasilake cahya.
• Pemanasan Gas nganti Suhu Sanget: Kanthi nggunakake sumber panas sing kuat, gas bisa dipanasake nganti suhu sing cukup dhuwur kanggo ngasilake plasma.

Aplikasi plasma ing bumi wis akeh lan terus berkembang, kayata:

• Industri Semikonduktor: Plasma digunakake kanggo ngukir lan ngresiki wafer silikon ing manufaktur chip komputer.
• Teknik Permukaan: Plasma bisa digunakake kanggo ngubah sifat permukaan materi, kayata nggawe permukaan luwih tahan goresan utawa luwih gampang nahan cat.
• Ilmu Material: Plasma digunakake kanggo nggawe bahan-bahan anyar kanthi sifat sing unik.
• Bidang Medis: Riset lagi ditindakake kanggo nggunakake plasma ing sterilisasi alat medis utawa kanggo terapi kanker.
• Pangolahan Limbah: Plasma sing panas banget bisa digunakake kanggo ngurai bahan-bahan berbahaya ing limbah.
• Teknologi Fusi Nuklir: Salah sawijining aplikasi plasma sing paling penting yaiku ing riset fusi nuklir, yaiku proses sing bakal ngasilake energi resik lan akeh ing mangsa ngarep. Fusi nuklir kedadeyan nalika inti atom ringan gabung, lan proses iki mbutuhake kondisi plasma sing ekstrem.

Tantangan lan Riset Ing Bidang Plasma

Nalika plasma wis dimangerteni lan digunakake ing pirang-pirang babagan, isih ana tantangan sing kudu diatasi. Kontrol plasma, utamane ing kondisi sing ekstrem, mbutuhake pemahaman sing jero babagan fisika lan teknik. Para ilmuwan terus neliti carane nggawe plasma sing luwih efisien, luwih stabil, lan luwih gampang dikontrol kanggo macem-macem aplikasi.

Podcast NSF kasebut mbokmenawa nuduhake sepira akehe riset lan pangembangan sing terus-terusan ing bidang plasma. Kemampuan kanggo “ngunlock” utawa mbukak potensi plasma bakal nyebabake inovasi luwih lanjut ing macem-macem industri lan mbantu ngatasi sawetara masalah global, kayata energi lan lingkungan.

Ing pungkasan, plasma iku minangka salah sawijining unsur paling fundamental lan penting ing jagad raya. Sanajan asring ora katon ing panguripan sadina-dina, pemahamane lan kemampuane kanggo digunakake mbukak kesempatan sing luar biasa kanggo kemajuan teknologi lan ngerteni alam semesta kita luwih jero.

Podcast: Unlocking the fourth state of matter [plasma]

AI wis ngirim kabar.

Pitakon ing ngisor iki wis digunakake kanggo ngasilake tanggapan saka Google Gemini:

Ing 2025-07-21 20:53, ‘Podcast: Unlocking the fourth state of matter [plasma]’ wis diterbitake dening www.nsf.gov. Mangga tulisen artikel sing rinci kanthi informasi sing gegandhengan kanthi cara sing alus. Mangga wangsulana nganggo basa Jawa kanthi artikel wae.